Šta je kordocenteza? Kako se radi i zašto?
Šta je kordocenteza?
Kordocenteza predstavlja vrstu kariotipizacije odnosno određivanja broja i izgleda hromozoma bebe. Radi se sa ciljem utvrđivanja hromozomopatije, fetalne anemije, infekcija i drugih abnormalnosti kod ploda. Procedura kordocenteze podrazumeva uzimanje krvi ploda iz pupčanika i najčešće predstavlja poslednju prenatalnu metodu koja se radi u toku trudnoće.
Kada se radi kordocenteza i zašto?
Kordocenteza se, po pravilu, radi nakon 20. nedelje trudnoće, a najčešće u 22. i 23. nedelji.
Indikacije za kordocentezu su:
- Sumnjivi nalazi prethodnih analiza, loši rezultati dabl testa
- Amniocenteza nije urađena na vreme, a vidljiv je rizik od hromozomskih abnormalnosti na osnovu rezultata prethodnih testova
Šta se otkriva kordocentezom?
- Hromozomopatije
- Rh imunizacija – ukoliko je trudnica Rh negativna, kordocentezom dobiće se uvid u to da li je beba u stomaku Rh negativna ili pozitivna
- Inflekcije poput toksoplazme ili rubeola. Toksoplazma može da dovede do pobačaja, a rubeole mogu dovesti do oštećenje vida, sluha, mozga ili prourokovati epilepsiju te je dijagnostika ovih infekcija veoma značajna
- Utvrđivanje fetalne anemije ploda
Kako izgleda procedura kordocenteze?
Prvi korak, koji prethodi samoj intervenciji, jeste utvrđivanje položaja i veličine fetusa, kao i položaja posteljice putem ultrazvučnog nalaza. Nakon toga donosi se odluka o mestu ulaska igle, a njom se dolazi do pupčanika bebe odakle su uzima 2 ml plodove krvi. U toku procedure, lekar preko ultrazvučnog aparata posmatra pupčanik i na taj način uzima krv iz odgovarajućeg krvnog suda.
Uzorak dobijen na ovaj način šalje se u laboratoriju na analizu, a rezultati mogu da se očekuju najranije posle 4 dana, a najkasnije za 10. Sa obzirom na to da je igla u bliskom kontaktu sa krvlju trudnice, u uzorku je neophodna potvrda fetusnih eritrocita, odnosno potvrda da je uzorak zaista krv bebe.
Procedura kordocenteze se radi ambulantno, pod lokalnom ili opštom anestezijom, a sam postupak traje nekoliko minuta.
Trudnice ga opisuju više kao neprijatno iskustvo, a manje kao bolno.
Kako doneti odluku o primeni kordocenteze u trudnoći?
Odluka o bilo kojoj intervenciji u trudnoću, pogotovo o onoj koja je invazivna je isključivo na vama. Pre nego što se odlučite za i protiv kordocenteze, treba da uzmete u obzir:
- Urednost prethodnih nalaza (skrining testova i ultrazvučne preglede)
- Ishode prethodnih trudnoća (ako nije u pitanju prva trudnoća)
- Nasledne bolesti u vašoj i suprugovoj porodici
- Prethodno izlaganje zračenju
Za invazivne metode bitno je da postoji opravdan medicinski razlog.
Kordocenteza rizik – da li postoji rizik za bebu?
Nakon intervencije kordocenteze rizik od spontanog pobačaja iznosi 1% (jedna od 100 beba). Osim toga mogu se pojaviti bolovi, blage kontrakcije, infekcije, krvarenje i smanjen broj otkucaja srca kod ploda. Ako uočite neki od simptoma, odmah se obratite svom lekaru.
Neposredno nakon intervencije, ukoliko je žena Rh negativna, a Rh antitela u krvi nisu nađena, pacijentkinji se daje zaštitna injekcija sa antitelima.
Amniocenteza ili kordocenteza – koja je razlika?
Način na koji se uzorak u obe intervencije uzima je veoma sličan, osim što se u slučaju amniocenteze uzima uzorak iz plodove vode, dok se kod kordocenteze analizira krv iz pupčanika ploda.
Dilema da li da radite jednu ili drugu praktično ne postoji jer se ne rade u istom periodu trudnoće. Amniocenteza se radi između 16. i 19. nedelje, dok se kordocenteza radi nakon 20. nedelje, najčešće u 23. ili 24. nedelji.
Kordocenteza se radi ukoliko je bilo potrebno, a iz nekog razloga nije urađena amniocenteza i sada je kasno za nju ili ukoliko nalaz amniocenteze nije dovoljan da bi se donela konačna odluka o stanju ploda.
Amniocenteza za razliku od kordocenteze daje uvid u pojedine neurološke defekte kod ploda.
Kako izbeći kordocentezu?
Ono o čemu svakako treba da razmišljate je koje neinvazivne testove je potrebno uraditi pre odluke o potrebi za invazivnim testovima. Ekspertski Verified test je najsavremenija neinvazivna dijagnostika kojom se izbegava nepotrebno izlaganje invazivnim metodama poput amniocenteze i kordocenteze.
Test možete uraditi već u 10. nedelji trudnoće, a ukoliko je vaš nalaz uredan ne morate se izlagati invazivnim metodama.
Foto: Shutterstock